آیا امامعلی رحمان و سارانبای ژانبیک‌اف مشکلات مرزی‌را حل می‌کنند؟
از 20 تا 25 ژوئن سال جاری رئیس جمهور تاجیکستان امامعلی رحمان به شهر اسفره سفر می‌کند. ضمن این سفر قرار است سرور دولت با همتای قرقیز سارانبای ژانبیک‌اف در شهر اسفره ملاقات و بعد این در جماعت واروخ با ساکنان دیهه‌های نزدمرزی ملاقات کند.
به امامعلی رحمان باور دارم!
گلی، زن 39 ساله قرقیز که در مرز تاجیکستان و قرقیزستان زندگی می‌کند، سه-چهار روز است که بی‌قرار است. او باغ کوچک پشت خانه‌اش‌را نظافت کرده، جوی‌را تمیز نمود، به پنجره‌های خانه‌اش پرده‌های نو کشید، دروازه‌اش‌را رنگ کرد و به پسرش دستور داد که در سیم‌چوب برق نزد خانه‌اش پرچم تاجیکستان‌را نصر نماید. این زن انتظار رئیس جمهور تاجیکستان امامعلی رحمان است.
-21 سال است که در این حیاط زندگی می‌کنم و با تاجیکان همسایه هستم. ما رفت و آمد خوب داریم، کودکان‌مان یکجا بازی می‌کنند. وقتی آشوب‌های آخر سر زد، از همه زیاد من بی‌قرار شدم، زیرا شوهر من در روسیه با بچه‌های واروخ کار می‌کند. یک تاجر واروخی، به روسیه خواربار می‌برد و شوهر من با تاجیکان آن‌را در بازار می‌‌فروشند. آنها طی 15 سال در یکجا کار می‌کنند. وقتی ماه مارس در مرز نزاع شد، یکی از تاجیکان شوهر مرا می‌خواهد از کار اخراج بکند، او خیلی ناراحت شد، اما تاجیکان دیگر مانع می‌شوند و تا امروز آنها یکجا کار می‌کنند. من به رئیس جمهور تاجیکستان محترم امامعلی رحمان باور دارم. از طریق تلویزیون سفرهای اورا تماشا می‌کنم، می‌دانم که او هر جا برود، آنجا صلح و آبادی می‌شود. امید دارم که امامعلی رحمان ضمن سفر خود به اسفره مشکلات مرزی‌را حل می‌کند، مردم دیگر نزاع نمی‌کنند و ما چون قبل زندگی می‌کنیم.
گلی، که نام اصلی‌اش ایگول است، یگانه نفر انتظار پریزدنت تاجیکستان در مرز نیست. تقریباً همه ساکنان دیهه‌های نزدمرزی انتظار امامعلی رحمان و سارانبای ژانبیک‌اف هستند.
مرز – محور ملاقات دو سرور
دفتر مطبوعاتی پریزدنت قرقیزستان سفر سارانبای ژانبیک‌اف‌را تایید کرد، ولی از افشای جزئیات در این باره خودداری کرد. اما مقامات تاجیک می‌گویند که مشکلات مرز محور گفتگویی دو سرور خواهد بود.
یک منبع از حکومت گفته است که هیئت‌های دو جانب فعلاً مشغول آماده‌سازی اسنادی هستند که باید برای امضا به امامعلی رحمان و سارانبای ژانبیک‌اف پیشنهاد شوند. به گفته این منبع، تشخیص مرز مسئله اصلی گفتگوی کمیسیون مشترَک بین حکومتی است.
از کمیتة دولتی اداره زمین و ژئودزی هم اطلاع می‌دهند که یک هیئت متخصصان نقشه‌بردار از این نهاد از شهر اسفره برگشتند. به گفته منبع، این گروه متخصصان مسئله نقشه‌سازی در مناطق هم‌مرزرا بررسی کردند.
به هر حال مقامات تاجیک معتقدند که جانبها به توافق جدی در مسئله مرزی دست یافته‌اند.
مقامات مربوطه تاجیکستان هنوز هم نمی‌خواهند که جزئیات سفر دو پریزدنت‌را شرح بدهند. کوشش‌های ما هم برای گرفتن معلومات چه در مرکز و چه در اسفره بی‌نتیجه انجام یافت.
لحظه‌شماری مردم
صبح 16 ژوئن در حکومت شهر اسفره هیچ نفر والامقام‌را پیدا نکردیم. گفتند: “رییس و معاونان همه مشغول آمادگی به سفر پیشوای ملت هستند”. واقعاً در راه واروخ، رئیس شهررا با لباس‌های ملکی دیدیم که کار ممفرش سازی راههارا نظارت می‌کرد.
یک مسئول نیز از حکومت اسفره گفت: «ما داریم خانه‌هارا سفید می‌کنیم، راههارا ممفرش می‌سازیم، مردم با خوشحالی سفر جناب عالی‌را انتظارند. امید داریم همه مسایل با خوبی انجام می‌یابند».
واقعاً مردم شهر اسفره خیلی پرکارند، آنها لحظه‌شماری می‌کنند که پریزدنت به نزد ایشان آید و به شرافت این سفر مشکلات مرزی هم حل شود.
در راه واروخ، پروفسور اعظمجان عظیم‌اف‌را که زاده واروخ بوده، فعلاً در زادگاه استراحت دارد، ملاقات کردیم.
“من چند روز است که تلاش مردم اسفره‌را دارم مشاهده می‌کنم. مردم انتظار پریزدنت و حل مشکلات مرزی هستند. من باور دارم که با آمدن پیشوای ملت این مسئله حل می‌شود. ما همه جانبدار آن هستیم که مردم در صلح و ثبات و امنیت زندگی کنند. رفت و آمد داشته باشند، داد و ستد کنند و از همه مهم عوامل ایجاد نزاع ملی و مرزی از بین برده شود”.
آتش بحثی که هر گاهی روشن می‌شود…
مرز میان تاجیکستان و قرقیزستان 976 کیلومتر طول دارد و تا کنون تنها 504 کیلومتر آن تعیین و علامت‌‌گذاری شده است. در منطقه‌های علامت‌گذاری‌نشده مرز، عمدتاً در بین ولایات سغد و بادکند، بارها ساکنان برای دسترسی به آب و چراگاه درگیر شده‌اند. پنج سال پیش دهها ماجراهای مرزی در بین ساکنان دو کشور باعث کُشته شدن چهار نفر شد.
مقامات محلی از هر دو طرف هم می‌گویند، تا زمانی که مشکل علامت‌‌گذاری مرز حل نشود، دعواها برای دسترسی به منابع آب، زمین و راه و چراگاهها خاتمه نمی‌یابد. ریشه مشکلات در موقع جانبها است که یک کشور به نقشه سالهای 1920 و جانب دیگر به نقشه مرزی سالهای 1950 تکیه می‌کند.
در زمان اتحاد شوروی مسائل مرزی بررسی نمی‌شد، ولی در دوران صاحب‌استقلالی این مشکل عامل سر زدن دهها نزاع خرد و بزرگ شده است.
آخیراً ماه مارس سال جاری میان ساکنان دو کشور مناقشه سر زد که در نتیجه دو شهروند تاجیکستان فوت، بیش از 20 نفر دیگر زخمی شدند.
پس از این درگیری میان مقامات تاجیک و قرقیز مذاکرات آغاز شد. در مذاکرات وزرای کشور دو طرف رمضان رحیم‌زاده و قشقر چنوشل‌اف هم شرکت کردند.
کارشناسان می‌گویند که مشکلات مرزی تاجیکستان و قرقیزستان‌را تنها رهبران کشورها می‌توانند حل کنند. بنابر این، ساکنان دیهه‌های نزدمرزی آمدن روسای جمهور دو طرف‌را منتظرند.
عادل ناظر
دوشنبه-اسفره-باتکینت
Комментарии (0)